Hướng dẫn cách tính tổng phần trăm trong Excel

Phần trăm cơ bản

Phần trăm là thuật ngữ bắt nguồn từ chữ Latinh, có nghĩa là trên một trăm. Tỉ lệ phần trăm được hiểu là một phần nhỏ của 100, tính bằng việc chia tử số cho mẫu số, sau đó nhân với 100.

Công thức tỷ lệ phần trăm cơ bản như bên dưới:

Tỷ lệ phần trăm một phần  (%) = (Một phần / Toàn bộ) * 100 

Giả sử nếu bạn có 20 trái táo và bạn cho bạn bè 5 trái, thì tỷ lệ phần trăm số táo mà bạn đã cho bạn mình là  = 5/20 * 100, câu trả lời sẽ là 25%.

Công thức tỷ lệ phần trăm cơ bản của Excel

Công thức cơ bản nhất để tính tỷ lệ phần trăm trong Excel là:

Một phần / Tổng số = Phần trăm

Nếu như bạn so sánh công thức này với công thức tính phần trăm cơ bản, bạn sẽ nhận ra rằng công thức tỷ lệ phần trăm trong Excel thiếu phần *100. Điều này được giải thích là vì Excel sẽ tự động tính tỷ lệ phần trăm hoàn chỉnh khi bạn thực hiện áp dụng định dạng phần trăm cho ô đó.

Ví dụ như bạn có “Ordered” tại cột B và “Delivered” tại cột C. Bạn muốn tìm ra “Percentage of Delivered items” (phần trăm những sản phẩm được phân phối), bạn sẽ thực hiện như sau:

Bước 1: Nhập công thức = C2 / B2 vào ô D2, rồi sao chép nó vào các hàng mà bạn cần.
Bước 2: Tiếp theo, bạn nhấp vào nút Percent Style (tab Home > group Number) để các phân số thập phân hiển thị theo tỷ lệ phần trăm.
Bước 3: Nếu cần thiết, bạn có thể tăng số chữ số phần thập phân.

Các bước thực hiện này cũng được áp dụng cho bất kỳ công thức tỷ lệ phần trăm nào khác trong Excel nhé!

Ở ví dụ bên dưới, tại cột D hiển thị tỷ lệ phần trăm đã được làm tròn đến hàng đơn vị và không có phần thập phân

Tính tỷ lệ phần trăm của tổng số trong Excel

Ví dụ ở trên là một trường hợp cụ thể về tính tỷ lệ phần trăm trên tổng số. Còn bây giờ, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thêm một số ví dụ khác. Điều này sẽ giúp bạn nhanh chóng tính được phần trăm trên tổng số trong Excel khi dựa trên các dữ liệu khác nhau.

Ví dụ 1. Một ô tính tổng cụ thể

Một trường hợp khá phổ biến dó là bạn có một ô tổng cộng ở cuối bạn. Công thức tỉ lệ phần trăm lúc này sẽ tương tự như công thức trên, chỉ có điều ô tham chiếu mẫu số sẽ là giá trị tuyệt đối (sử dụng $). Nó sẽ không thay đổi dù cho công thức của bạn đặt ở bất kì nơi đâu trên bảng tính.

Ví dụ: Bạn có một số giá trị tại cột B và tổng của chúng bằng ô B10. Lúc này, bạn sẽ dùng công thức sau để thực hiện tính tỉ lệ phần trong của tổng: = B2/$B$10

Ô B2 sẽ mang giá trị tuơng đối bởi vì bạn muốn nó thay đổi khi tiến hành sao chép công thức vào các ô khác của cột B. Và $B$10 sẽ làm tham chiếu ô tuyệt đối, có nghĩa là bạn muốn cho mẫu số cố định bằng B10 khi tự động điền công thức xuống hàng 9.
Chú ý. Để mẫu số là tham chiếu tuyệt đối, bạn cần phải nhập $ thủ công, hoặc là nhấp vào ô tham chiếu tại thanh công thức và nhấn F4.
Ảnh chụp bên duới đây cho thấy rằng kết quả với định dạng phần trăm hiển thị hai chữ số thập phân.

Ví dụ 2. Tổng của từng phần trong nhiều hàng

Ở ví dụ trên, nếu có nhiều hàng chứa cùng một sản phẩm, và bạn muốn biết sản phẩm đó chiếm bao nhiêu phần trăm trên tổng đơn hàng. Lúc này, bạn có thể dùng hàm SUMIF để thực hiện tính tổng sản phẩm đó truớc. Tiếp đó, chia cho tổng tất cả sản phẩm như sau:
= SUMIF (range,criteria, sum_range) / total
Cột A là chứa tên những loại sản phẩm, cột B liệt kê số lượng tương ứng, ô E1 là tên của sản phẩm bạn quan tâm và ô B10 là tổng số lượng các sản phẩm. Vậy thì, công thức của bạn lúc này sẽ là:
= SUMIF (A2: A9, E1, B2: B9) / $B$10

Tất nhiên, bạn có thể tiến hành nhập trực tiếp tên sản phẩm vào công thức, như bên dưới:
= SUMIF (A2: A9, “cherries”, B2: B9) / $B$10
Nếu như bạn muốn biết nhiều sản phẩm khác nhau đang chiếm tỷ trọng bao nhiêu trong tổng số thì hãy tính tổng của chúng bằng nhiều hàm, rồi sau đó chia cho tổng số. Ví dụ như công thức sau đây tính toán phần trăm quả cherries và quả apples (táo):
= (SUMIF (A2: A9, “cherries”, B2: B9) + SUMIF (A2: A9, “apples”, B2: B9)) / $B$10

Xem thêm: Cách sử dụng hàm giai thừa trong Excel

Cách tính tỷ lệ phần trăm thay đổi trong Excel

Ở tất cả những công thức tính tỷ lệ phần trăm trong Excel thì công thức tính tỷ lệ phần trăm thay đổi thường được sử dụng nhất.

Để thực hiện tính phần trăm thay đổi giữa các giá trị A và B, bạn sử dụng công thức sau:

(B – A) / A = Phần trăm thay đổi

Khi áp dụng công thức này với dữ liệu thực, bạn cần xác định chính xác giá trị nào là A, giá trị nào là B. Ví dụ như sau, ngày hôm qua bạn có 80 quả táo, sau cùng bạn có 100. Điều này có nghĩa là bây giờ bạn có nhiều hơn ngày hôm qua 20 quả táo. Tức là tương ứng số táo tăng thêm là 25%. Nếu như bạn có 100 trái táo và bây giờ bạn chỉ có 80, tức là số táo của bạn đã giảm xuống 20 trái, giảm 20% so với ban đầu.

Do vậy, công thức Excel về phần trăm thay đổi sẽ có dạng như sau:
(Giá trị mới – Giá trị cũ) / Giá trị cũ = Phần trăm Thay đổi
Và bây giờ, bạn hãy xem cách có thể dùng công thức thay đổi tỷ lệ phần trăm (hay còn được biết đến là công thức tính phần trăm tăng lên trong Excel) tại bảng tính.

Ví dụ 1. Tính toán phần trăm thay đổi giữa 2 cột:

Ví dụ bạn có giá cả tháng trước trong cột B, cùng giá tháng này trong cột C, bạn nhập công thức sau vào ô D2 để tính phần trăm thay đổi như sau:
= (C2-B2) / B2
Đây chính là công thức tỷ lệ phần trăm tăng/giảm trong tháng này (cột C) với tháng trước (cột B).
Sau khi đã thực hiện sao chép công thức vào những hàng khác, bạn thao tác nhấp vào nút Percent Style trên thanh công cụ để làm hiển thị số thập phân dưới dạng phần trăm. Tiếp đến, bạn sẽ nhận được kết quả tương tự trong hình bên dưới. Ở ví dụ này, tỷ lệ phần trăm lớn hơn hoặc là bằng 0 cho thấy rằng tỷ lệ phần trăm tăng, và được định dạng theo màu khác (thường sẽ là màu đen), trong khi đó, tỷ lệ phần trăm âm (phần trăm giảm) sẽ được định dạng bằng màu đỏ.

Ví dụ 2. Tính toán tỷ lệ phần trăm thay đổi giữa 2 hàng:

Nếu bạn có một cột chứa số, ví dụ như cột C – liệt kê doanh thu hàng tuần hoặc là hàng tháng. Lúc này bạn có thể dựa vào đó để thực hiện tính phần trăm thay đổi bằng việc sử dụng công thức này:
= (C3-C2) / C2
Trong đó, ô C2 và C3 là ô thứ nhất và thứ hai có chứa dữ liệu.
Lưu ý: Bạn nên bỏ qua hàng đầu tiên có dữ liệu và tiến hành đặt công thức tỷ lệ phần trăm Excel của bạn vào ô thứ 2, có nghĩa là ô D3 trong ví dụ này.Sau khi đã áp dụng định dạng phần trăm cho cột với công thức thay đổi phần trăm, lúc này bạn sẽ nhận được kết quả như sau:

Nếu như bạn muốn tính phần trăm thay đổi so với một ô nào đó, bạn cần sửa tham chiếu đến ô đó bằng việc  sử dụng tham chiếu ô tuyệt đối, ví dụ: $C$2.
Ví dụ: Dưới đây sẽ là công thức tính phần trăm thay đổi nhằm tỷ lệ tăng / giảm phần trăm mỗi tháng so với tháng 1 (C2):
= (C3- $C$2) / $C$2
Khi bạn tiến hành kéo công thức xuống để thực hiện sao chép đến các ô khác, thì tham chiếu tuyệt đối ($C$2) sẽ vẫn giữ nguyên, trong khi tham chiếu tương đối (C3) sẽ liên tục thay đổi thành C4, C5…

Tính số lượng và tổng số theo tỷ lệ phần trăm:

Như đã biết, việc tính tỷ lệ phần trăm trong Excel rất dễ dàng, do vậy việc tính các khoản tiền và tổng số cũng dễ như vậy nếu bạn biết tới phần trăm.

Ví dụ 1. Tính số tiền bằng tổng số và tỷ lệ phần trăm

Ví dụ bạn đang mua một chiếc máy tính xách tay mới với giá $950 và sẽ chịu thu thêm 11% thuế VAT cho lần mua hàng này. Câu hỏi đặt ra lúc này là: bạn phải trả bao nhiêu tiền trên giá ròng sản phẩm (giá gốc của sản phẩm)? Nói cách khác dễ hiểu hơn, 11% của $950 là bao nhiêu?
Vậy công thức sau đây sẽ giúp bạn:
Tổng số * Phần trăm = Lượng tiền
Giả sử như giá trị tổng số nằm trong ô A2 và tỷ lệ phần trăm tại ô B2, thì công thức lúc này sẽ hiểu là: = A2 * B2 (=$104.50).

Nhớ rằng, khi bạn thực hiện nhập một số và theo sau có dấu phần trăm (%) trong Excel, thì số này sẽ được hiểu là một phần trăm giá trị của nó. Ví dụ như, 11% thực sự được hiểu là 0.11 và Excel dùng giá trị cơ bản này cho tất cả các công thức và tính toán.
Hay nói cách khác, công thức = A2 * 11% sẽ tương đương với = A2 * 0,11. Tất nhiên, bạn được tự do dùng trực tiếp số thập phân dưới dạng tỷ lệ phần trăm trong công thức nếu như nó hoạt động trên các bảng tính của bạn.

Ví dụ 2. Tính tổng theo số lượng và tỷ lệ phần trăm

Ví dụ như bạn của bạn muốn bán máy tính cũ của họ với giá 400 USD, và đã giảm 30% so với giá gốc. Bạn đang muốn biết giá trị ban đầu của nó là bao nhiêu.
Vì 30% là chiết khấu, nên bạn sẽ thực hiện khấu trừ nó khỏi 100% trước, để có thể biết tỷ lệ phần trăm bạn thực sự phải trả là bao nhiêu (100% – 30% = 70%). Tiếp đó, bạn cần áp dụng công thức tính giá ban đầu, tức là tìm giá trị có 70% tuơng ứng với $400.
Công thức tính sẽ như sau:
Số tiền / Phần trăm = Tổng số
Áp dụng với dữ liệu thực, bạn có một trong các cách viết công thức như sau:
= A2 / B2 hoặc = A2 / 0.7 hoặc = A2 / 70%

Làm thế nào để tăng / giảm một số bằng tỷ lệ phần trăm

Vào những ngày lễ, sự thay đổi trong chi tiêu so với tiêu dùng hàng tuần là rất rõ rệt. Do vậy, bạn muốn xem xét những lựa chọn khác nhau để tìm ra mức phụ cấp hàng tuần tốt nhất cho bạn.
Để ứng với một lượng tăng theo tỷ lệ phần trăm, bạn sẽ có công thức này:

= Số tiền * (1 +%)

Ví dụ: công thức = A1 * (1 + 20%) làm tăng giá trị trong ô A1 thêm 20%.

Trong khi đó, để ứng với một lượng giảm theo tỷ lệ phần trăm, bạn sẽ có công thức:

= Số tiền * (1 -%)

Ví dụ, công thức = A1 * (1-20%) làm giảm giá trị trong ô A1 đi 20%.
Trong ví dụ này, nếu A2 là Current Spendings (chi tiêu hiện tại) của bạn và B2 là Increase by (phần trăm số tiền bạn đang muốn tăng) bằng, và dưới đây là các công thức mà bạn sẽ nhập vào ô C2:
Với tỷ lệ phần trăm Tăng: = A2 * (1 + B2)
Với tỷ lệ phần trăm Giảm: = A2 * (1-B2)

Cách tăng / giảm toàn bộ cột theo một tỷ lệ phần trăm:

Ví dụ như bạn có một cột số mà muốn tăng hay giảm bởi một tỷ lệ phần trăm nhất định, bạn muốn tiến hành cập nhật cho tất cả các số trong cùng một cột thay vì thêm một cột mới bằng công thức, hãy làm theo các bước sau:
Bước 1: Nhập tất cả các số bạn đang muốn tăng hoặc giảm trong một số cột, trong ví dụ này là cột B.
Bước 2: Tại một ô rỗng, tiến hành nhập một trong các công thức dưới đây:
Với tỷ lệ phần trăm tăng: = 1 + 20%
Với tỷ lệ phần trăm giảm: = 1-20%

Tất nhiên là bạn có được thay thế con số 20% trong các công thức trên với tỷ lệ phần trăm mà bạn muốn.
Bước 3: Tiếp đó, nhấp chọn ô đang chứa công thức này (trong trường hợp của ta là ô C2) và thực hiện sao chép nó bằng việc nhấn Ctrl + C.
Bước 4: Chọn dải ô mà bạn muốn thay đổi, rồi nhấp chuột phải vào vùng chọn và sau đó nhấp vào Paste Special…

Bước 5: Tại cửa sổ hộp thoại Paste Special, hãy chọn Values trong khung Paste, Multiply trong khung Operation, cuối cùng nhấn OK.

Và lúc này kết quả là tất cả các giá trị trong cột B đều sẽ được tăng thêm 20%.

Bạn cũng có có thể thực hiện nhân hoặc chia các số trong một cột cho một tỷ lệ phần trăm nhất định. Rất đơn giản, bạn chỉ cần nhập phần trăm bạn mong muốn vào ô trống và thực hiện theo các bước trên là được.

Vậy là bài viết này, chúng tôi đã hướng dẫn xong cho bạn cách tính tổng phần trăm trong Excel rồi đấy, chúc bạn thực hiện thành công!

Xem thêm: Hướng dẫn cách cộng trừ thời gian trong Excel